De muzieksector moet veiliger en inclusiever. Die conclusie trekt de industrie zelf na onderzoek van Movisie onder bijna 1.000 muziekprofessionals. Daarin zegt meer dan 50% van de respondenten dat zij te maken hebben gehad met grensoverschrijdend gedrag tijdens hun werk in de vorm van discriminatie, agressie of seksueel misbruik. Tijdens Eurosonic Noorderslag in Groningen lanceerde Taskforce GO! op 19 januari 2024 een landelijke campagne gericht op muziekprofessionals. Verschillende ambassadeurs uit de muzieksector zetten de toon door zich uit te spreken voor een veilige en inclusieve muzieksector.

Muziekprofessionals zijn schrijvers en artiesten, maar ook werknemers van muziekpodia, -labels en -festivals en zelfstandigen zoals artiestenmanagers, bookers en radio-pluggers. Uit het Movisie-onderzoek ‘Grensoverschrijdend gedrag in de muzieksector in beeld’ blijkt dat de helft van de respondenten te maken had met intimiderend of emotioneel grensoverschrijdend gedrag tijdens hun werk, één op de drie met verbaal/online seksueel grensoverschrijdend gedrag, één op de vijf is slachtoffer geweest van fysiek seksueel grensoverschrijdend gedrag en ongeveer één op de tien professionals heeft fysieke agressie meegemaakt.

Met name (jonge) vrouwen en mensen met een migratieachtergrond zijn regelmatig slachtoffer van grensoverschrijdend gedrag. Annabel Heijen, voorzitter van Taskforce GO!: “De cijfers laten zien dat het een serieus probleem is. Niet alleen voor de mensen die te maken hebben met grensoverschrijdend gedrag, maar voor de hele muzieksector: mensen vertrekken soms uit onveiligheid. Gelukkig vinden veel mensen dat dit niet kan en gebeurt er al veel om dit tegen te gaan. Met de campagne zetten we daar meer kracht en vaart achter.”

Bespreekbaar maken van gedrag

Grensoverschrijdend gedrag in de muzieksector speelt zich regelmatig af achter gesloten deuren in de studio of backstage. Een informeel of maatschappelijk machtsverschil speelt een belangrijke rol in de muzieksector in het plegen en ondergaan van grensoverschrijdend gedrag. Status, bekendheid en een invloedrijk netwerk geven veel informele macht. Door de informele werkcultuur en de angst om je carrière te schaden wanneer je je uitspreekt, wordt grensoverschrijdend gedrag vaak verzwegen. Juist die geheimhouding, isolatie en machtsverhoudingen binnen de muzieksector zorgen dat grensoverschrijdend gedrag plaats kan vinden. Het is belangrijk dat er duidelijke kaders worden neergezet: grensoverschrijdend gedrag wordt niet geaccepteerd.

Muziekprofessionals zetten de toon

Met de campagne ‘Ik zet de toon’ wil Taskforce GO! grensoverschrijdend gedrag bespreekbaar maken, bewustwording over het probleem vergroten en muziekprofessionals aanspreken op hun verantwoordelijkheid om een veilige werkomgeving te waarborgen. In de campagne zetten verschillende bekende ambassadeurs uit de muzieksector de toon door zelf invulling te geven aan hoe zij grensoverschrijdend gedrag tegengaan. Het onderzoek en de campagne werden gepresenteerd op Eurosonic Noorderslag tijdens een panel met o.a. Aafke Romeijn (sing-songwriter), Nahuel Blaton (artiestenmanagement REBIS), Lisanne Middag (artiestenmanager) en Annabel Heijen (voorzitter Taskforce GO! en Marketing en PR manager Buma Stemra).

Een belangrijke rol voor de omstander

De rol van de omstanders is van groot belang voor slachtoffers van grensoverschrijdend gedrag. Zij kunnen de pleger zowel direct als indirect aanspreken, het slachtoffer ondersteunen en bijdragen aan de norm dat grensoverschrijdend gedrag geen plaats kent in de muzieksector. De campagne ‘Ik zet de toon’ helpt de omstander om juist te handelen en zich uit te spreken voor een veilige en inclusieve muzieksector. Het zetten van de toon kan zowel direct op het moment van gebeuren, maar ook indirect, bijvoorbeeld wanneer iemand na een incident naar je toe komt en erover vertelt.

Hulpmiddelen voor een veilige werkomgeving

Werkgevers, leidinggevenden en organisatoren zijn verantwoordelijk voor het creëren van een veilige werkomgeving. Taskforce GO! heeft samen met onderzoekspartner Movisie en meldpunt Mores.online hulpmiddelen ontwikkeld om organisaties, omstanders en slachtoffers op weg te helpen naar een veilige muzieksector. Op de website www.ikzetdetoon.nl (nog in ontwikkeling) kunnen zij terecht voor deze hulpmiddelen. Mores.online is een onafhankelijk meldpunt speciaal opgericht voor de Nederlandse culturele en creatieve sector. Ze fungeren als vangnet voor muziekprofessionals die met ongewenste omgangsvormen te maken hebben (gehad) en als adviespunt over sociale veiligheid voor organisaties of omstanders.